Οι τέσσερις προϊστορικοί τύμβοι που ανασκάφηκαν από τον Σπυρίδωνα Μαρινάτο στις αρχές της δεκαετίας του 1970 στη θέση Βράνα, στην πεδιάδα του Μαραθώνα, θεωρούνται για πολλούς λόγους ως ένα από τα σημαντικότερα ταφικά συγκροτήματα της Αιγαιακής Εποχής του Χαλκού: αποτελούν πιθανότατα τμήμα ενός εκτεταμένου νεκροταφείου τύμβων, διακρίνονται για τις μνημειώδεις διαστάσεις τους και την πολύ επιμελημένη κατασκευή τους, περιλαμβάνουν μια μεγάλη ποικιλία τύπων τάφων, από μεγάλους κιβωτιόσχημους με μεμονωμένες ταφές έως ευρύχωρες, σύνθετες κατασκευές με πλευρικές εισόδους και λείψανα πολυάριθμων ταφών. Επιπλέον, καλύπτουν μια ασυνήθιστα μεγάλη περίοδο χρήσης από την αρχή της Μέσης έως το τέλος της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Δύο από τους τύμβους διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση. Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι οι τύμβοι έχουν κτιστεί σε ένα χώρο όπου προϋπήρχαν τάφοι της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού.

Έως πρόσφατα, οι τύμβοι Βρανά ήταν γνωστοί μόνο από προκαταρκτικές εκθέσεις του Σπ. Μαρινάτου. Το 2014, υπό την αιγίδα της Αρχαιολογικής Εταιρείας ξεκίνησε ένα πρόγραμμα μελέτης και δημοσίευσης των ανασκαφών Σπ. Μαρινάτου και των ευρημάτων τους υπό τη διεύθυνση της Ομότιμης Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μ. Παντελίδου Γκόφα. Εδώ θα γίνει συνοπτική αναφορά στα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης, η οποία αποτελεί συλλογικό έργο, καθώς και σε ορισμένα από τα ερωτήματα που προκύπτουν από αυτήν.